Tak, Prezes UOKiK może, w drodze decyzji, nałożyć na podmiot, również ten, który nie jest stroną transakcji handlowej, administracyjną karę pieniężną w wysokości do 5% przychodu osiągniętego w poprzednim roku podatkowym, ale nie więcej niż równowartość 50 mln euro. Jeżeli nie można ustalić wysokości przychodu podmiotu lub podmiot ten nie osiągnął w poprzednim roku podatkowym przychodu, administracyjna kara pieniężna nie może wynosić więcej niż równowartość 50 mln euro. Przy czym, równowartość tą oblicza się według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w ostatnim dniu roboczym roku poprzedzającego rok nałożenia kary.

Podstawa prawna: Art. 13t ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Prezes UOKiK, w przypadku stwierdzenia nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych przez stronę postępowania, może nałożyć na nią, w drodze decyzji, administracyjną karę pieniężną.

Podstawa prawna: Art. 13v ust 1 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Tak. Prezes UOKiK – pomimo stwierdzenia, że strona dopuściła się nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych – odstępuje od wymierzenia kary, gdy do nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych doszło na skutek działania siły wyższej.

Podstawa prawna: Art. 13v ust. 7 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Prezes UOKiK obniża wysokość administracyjnej kary pieniężnej o 20%, jeżeli strona postępowania w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji uiści w całości tę karę oraz zrzeknie się wobec Prezesa UOKiK prawa do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Wówczas organ wydaje decyzję o zwrocie nadpłaconej administracyjnej kary pieniężnej.

Podstawa prawna: Art. 13v ust. 3 i 4 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Jeśli w okresie 2 lat od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna, Prezes UOKiK ponownie stwierdzi nadmierne opóźnianie się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych przez ten sam podmiot, administracyjną karę pieniężną, jaką można nałożyć na podmiot w związku z ponownym stwierdzeniem nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych, obliczoną zgodnie z ustawowym wzorem, podwyższa się o 50%.

Podstawa prawna: Art. 13v ust. 5 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Przedsiębiorca powinien uiścić administracyjną karę pieniężną w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o jej nałożeniu stała się ostateczna.

Podstawa prawna: Art. 13x ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Na gruncie znowelizowanych przepisów, wprowadzonych ustawą zmieniającą z dnia 4 listopada 2022 r., kara za nadmierne opóźnianie się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych nie może być większa niż obliczona według wzoru:

WK = (WŚ1 × 1%) + (WŚ2 × 2%) + (WŚ3 × 4%) + (WŚ4 × 12%) + (WŚ5 × 24%)

gdzie:

WK – jest to maksymalna wysokość administracyjnej kary pieniężnej

WŚ1 – suma wartości wymagalnych świadczeń pieniężnych niespełnionych oraz spełnionych po terminie lub ich równowartości – w przypadku, gdy zostały wyrażone w walucie obcej, w stosunku do których okres, który upłynął od dnia wymagalności niespełnionego lub spełnionego po terminie świadczenia pieniężnego do ostatniego dnia okresu objętego postępowaniem albo do dnia jego spełnienia, jeżeli zostało spełnione w okresie objętym postępowaniem, nie przekracza 30 dni

WŚ2 – suma wartości wymagalnych świadczeń pieniężnych niespełnionych oraz spełnionych po terminie lub ich równowartości – w przypadku, gdy zostały wyrażone w walucie obcej, w stosunku do których okres, który upłynął od dnia wymagalności niespełnionego lub spełnionego po terminie świadczenia pieniężnego do ostatniego dnia okresu objętego postępowaniem albo do dnia jego spełnienia, jeżeli świadczenie pieniężne zostało spełnione w okresie objętym postępowaniem wynosi od 31 do 60 dni

WŚ3 – oznacza sumę wartości wymagalnych świadczeń pieniężnych niespełnionych oraz spełnionych po terminie lub ich równowartości – w przypadku, gdy zostały wyrażone w walucie obcej, w stosunku do których okres, który upłynął od dnia wymagalności niespełnionego lub spełnionego po terminie świadczenia pieniężnego do ostatniego dnia okresu objętego postępowaniem albo do dnia jego spełnienia, jeżeli świadczenie pieniężne zostało spełnione w okresie objętym postępowaniem, wynosi od 61 do 120 dni

WŚ4 – to suma wartości wymagalnych świadczeń pieniężnych niespełnionych oraz spełnionych po terminie lub ich równowartości – w przypadku, gdy zostały wyrażone w walucie obcej, w stosunku do których okres, który upłynął od dnia wymagalności niespełnionego lub spełnionego po terminie świadczenia pieniężnego do ostatniego dnia okresu objętego postępowaniem albo do dnia jego spełnienia, jeżeli świadczenie pieniężne zostało spełnione w okresie objętym postępowaniem, wynosi od 121 do 365 dni

WŚ5 – oznacza sumę wartości wymagalnych świadczeń pieniężnych niespełnionych oraz spełnionych po terminie lub ich równowartości – w przypadku, gdy zostały wyrażone w walucie obcej, w stosunku do których okres, który upłynął od dnia wymagalności niespełnionego lub spełnionego po terminie świadczenia pieniężnego do ostatniego dnia okresu objętego postępowaniem albo do dnia jego spełnienia, jeżeli świadczenie pieniężne zostało spełnione w okresie objętym postępowaniem, przekracza 365 dni

Ponadto przy obliczaniu maksymalnej wysokości administracyjnej kary pieniężnej pomija się świadczenia pieniężne:

• których termin spełnienia upłynął wcześniej niż 2 lata przed dniem wszczęcia postępowania,
• wynikające z transakcji handlowych, których wyłącznymi stronami są podmioty należące do tej samej grupy kapitałowej,
• wynikające z transakcji handlowych zawieranych w zakresie działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, o których mowa odpowiednio w art. 4 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.

Podstawa prawna: Art. 13v ust. 2-2a ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Tak. Ustalając wysokość administracyjnej kary pieniężnej Prezes UOKiK bierze pod uwagę:

• wagę naruszenia,
• okoliczności naruszenia wykazane przez stronę postępowania,
• działania podjęte przez stronę postępowania z własnej inicjatywy w celu zaprzestania naruszenia,
• współpracę strony postępowania z Prezesem UOKiK w toku postępowania, w szczególności przyczynienie się do szybkiego i sprawnego przeprowadzenia postępowania,
• spełnienie przez stronę postępowania wszystkich niespełnionych w terminie świadczeń pieniężnych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych, nie później niż w terminie 60 dni od dnia doręczenia stronie postanowienia o wszczęciu postępowania.

Podstawa prawna: Art. 13v ust. 2b ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych oznaczają:

• w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym – odsetki w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i ośmiu punktów procentowych,
• w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem nie jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym – odsetki w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i dziesięciu punktów procentowych.

Podstawa prawna: Art. 4 pkt 3 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Do ustalenia wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych stosuje się stopę referencyjną Narodowego Banku Polskiego, obowiązującą w dniu:

• 1 stycznia – do odsetek należnych za okres od 1 stycznia do 30 czerwca,
• 1 lipca – do odsetek należnych za okres od 1 lipca do 31 grudnia.

Podstawa prawna: Art. 11b ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Opis hipotetycznej sytuacji:

Prezes UOKiK w wyniku przeprowadzonego postępowania stwierdził nadmierne opóźnianie się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych przez podmiot X.

Okres objęty postępowaniem: luty-marzec-kwiecień 2023 r.

W toku postępowania ustalono, że podmiot X fakturę nr 2/2023 wystawioną na kwotę 7 000 000 zł z datą zakupu 3 stycznia 2023 r. zapłacił 20 marca 2023 r. Z kolei, fakturę nr 3/2023 wystawioną na kwotę 5 000 000 zł z datą zakupu 6 stycznia 2023 r. zapłacił  9 kwietnia 2023 r.

Termin zapłaty świadczenia pieniężnego strony ustaliły na 60 dni od daty zakupu.

Wysokość administracyjnej kary pieniężnej, o której mowa w ust. 1, nie może być większa niż obliczona według następującego wzoru:

WK = (WŚ1 x 1%) + (WŚ2 x 2%) + (WŚ3 ^x 4%) + (WŚ4 ^x 12%) + (WŚ5 ^x 24%)

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

WK – maksymalną wysokość administracyjnej kary pieniężnej,

WŚ1 – sumę wartości wymagalnych świadczeń pieniężnych niespełnionych oraz spełnionych po terminie lub ich równowartości – w przypadku, gdy zostały wyrażone w walucie obcej, w stosunku do których okres, który upłynął od dnia wymagalności niespełnionego lub spełnionego po terminie świadczenia pieniężnego do ostatniego dnia okresu objętego postępowaniem albo do dnia jego spełnienia, jeżeli świadczenie pieniężne zostało spełnione w okresie objętym postępowaniem, nie przekracza 30 dni,

WŚ2 – sumę wartości wymagalnych świadczeń pieniężnych niespełnionych oraz spełnionych po terminie lub ich równowartości – w przypadku, gdy zostały wyrażone w walucie obcej, w stosunku do których okres, który upłynął od dnia wymagalności niespełnionego lub spełnionego po terminie świadczenia pieniężnego do ostatniego dnia okresu objętego postępowaniem albo do dnia jego spełnienia, jeżeli świadczenie pieniężne zostało spełnione w okresie objętym postępowaniem, wynosi od 31 do 60 dni, WŚ3 – sumę wartości wymagalnych świadczeń pieniężnych niespełnionych oraz spełnionych po terminie lub ich równowartości – w przypadku, gdy zostały wyrażone w walucie obcej, w stosunku do których okres, który upłynął od dnia wymagalności niespełnionego lub spełnionego po terminie świadczenia pieniężnego do ostatniego dnia okresu objętego postępowaniem albo do dnia jego spełnienia, jeżeli świadczenie pieniężne zostało spełnione w okresie objętym postępowaniem, wynosi od 61 do 120 dni,

WŚ4 – sumę wartości wymagalnych świadczeń pieniężnych niespełnionych oraz spełnionych po terminie lub ich równowartości – w przypadku, gdy zostały wyrażone w walucie obcej, w stosunku do których okres, który upłynął od dnia wymagalności niespełnionego lub spełnionego po terminie świadczenia pieniężnego do ostatniego dnia okresu objętego postępowaniem albo do dnia jego spełnienia, jeżeli świadczenie pieniężne zostało spełnione w okresie objętym postępowaniem, wynosi od 121 do 365 dni,

WŚ5 – sumę wartości wymagalnych świadczeń pieniężnych niespełnionych oraz spełnionych po terminie lub ich równowartości – w przypadku, gdy zostały wyrażone w walucie obcej, w stosunku do których okres, który upłynął od dnia wymagalności niespełnionego lub spełnionego po terminie świadczenia pieniężnego do ostatniego dnia okresu objętego postępowaniem albo do dnia jego spełnienia, jeżeli świadczenie pieniężne zostało spełnione w okresie objętym postępowaniem, przekracza 365 dni.

W opisanej sprawie:

WŚ1 – 7 000 000 zł

WŚ2 – 5 000 000 zł

Długość opóźnienia w przypadku zapłaty za fakturę 2/2023 – 17 dni

Długość opóźnienia w przypadku zapłaty za fakturę 3/2023 – 34 dni

WK = (WŚ1 x 1%)  + (WŚ2 x 2%)

WK = 7 000 000 x 1% + 5 000 000 x 2%

WK= 70 000 + 100 000