Podmioty obowiązane przekazują sprawozdanie o stosowanych przez nie w poprzednim roku kalendarzowym terminach zapłaty w transakcjach handlowych ministrowi właściwemu do spraw gospodarki drogą elektroniczną, w terminie do 30 kwietnia każdego roku bezpośrednio następującego po roku, w którym ich indywidualne dane zostały podane do publicznej wiadomości.

Ze sprawozdań wyłączono:

• transakcje handlowe zawierane w zakresie działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, o których mowa odpowiednio w art. 4 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej,
• transakcje handlowe, których wyłącznymi stronami są podmioty należące do tej samej grupy kapitałowej,
• świadczenia pieniężne, w przypadku których upłynął termin przedawnienia.

Wyraźnie wskazano, że za przekazanie w terminie sprawozdania odpowiada kierownik podmiotu, za którego uznaje się:

• członka zarządu lub innego organu zarządzającego tego podmiotu, osobę pełniącą funkcję takiego organu, a jeżeli w podmiocie tym nie działa taki organ – osobę zarządzającą jego działalnością,
• w przypadku spółki komandytowo-akcyjnej oraz spółki komandytowej – komplementariusza prowadzącego sprawy spółki,
• w przypadku spółki jawnej – wspólnika prowadzącego sprawy spółki,
• likwidatora, syndyka oraz zarządcę ustanowionego w postępowaniu restrukturyzacyjnym.

Ponadto określono dane podmiotu, jakie powinny znaleźć się w sprawozdaniu. Wskazano, że minister właściwy do spraw gospodarki podaje do publicznej wiadomości, w Biuletynie Informacji Publicznej, na stronie podmiotowej urzędu obsługującego tego ministra, zbiorcze zestawienie sprawozdań, corocznie w terminie do dnia 31 sierpnia. Sprawozdania te są zaś przekazywane ministrowi właściwemu do spraw gospodarki przy użyciu formularzy elektronicznych, udostępnianych w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego tego ministra lub za pośrednictwem elektronicznej platformy usług administracji publicznej.

W przypadku, gdy  co najmniej w jednej pozycji przekazanego sprawozdania dane uległy zmianie o co najmniej 10% wartości, z wyłączeniem przypadku, w którym wartości świadczeń pieniężnych zawarte w sprawozdaniu uległy zmianie w latach następujących po roku, za który złożono sprawozdanie, i zostały uwzględnione w sprawozdaniu za rok, w którym świadczenie pieniężne w zakresie zmienionej wartości jest wymagalne, podmiot może dokonać korekty sprawozdania, składając ją wraz z uzasadnieniem przyczyn korekty.

Podstawa prawna: Art. 1 pkt 6 ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych; Art. 13a-13ab ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Wprowadzono katalog wyłączeń Prezesa UOKiK przy ustalaniu nadmiernego opóźnienia się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych. Należą do nich:

• niespełnione oraz spełnione po terminie świadczenia pieniężne, których termin spełnienia upłynął wcześniej niż 2 lata przed dniem wszczęcia postępowania,
• transakcje handlowe, których wyłącznymi stronami są podmioty należące do tej samej grupy kapitałowej,
• transakcje handlowe zawierane w zakresie działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, o których mowa odpowiednio w art. 4 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.

Podstawa prawna: Art. 1 pkt 7b ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych; Art. 13b ust. 4 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Określono, że sumowaniu podlegają jedynie wymagalne w okresie objętym postępowaniem świadczenia pieniężne, w których termin zapłaty minął i które w okresie objętym postępowaniem zostały spełnione z opóźnieniem lub w okresie objętym postępowaniem nie zostały spełnione, mimo upływu terminu zapłaty.

Podstawa prawna: Art. 1 pkt 7a ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych; Art. 13b ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Wprowadzono zasadę przewalutowania świadczeń wyrażonych w walucie obcej, uzależnionych od okoliczności związanych ze spełnieniem lub niespełnieniem opóźnionego świadczenia pieniężnego, podobną do przyjętej w ustawie o rachunkowości.

Równowartość takiego świadczenia ustala się przy zastosowaniu średniego kursu waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski:

• ostatniego dnia roboczego okresu objętego postępowaniem – w stosunku do świadczeń pieniężnych niespełnionych w okresie objętym tym postępowaniem,
• ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień spełnienia świadczenia pieniężnego – w stosunku do świadczeń pieniężnych spełnionych po terminie w okresie objętym postępowaniem.

Podstawa prawna: Art. 1 pkt 7b ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych; Art. 13b ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Doprecyzowano charakter prawny analizy prawdopodobieństwa oraz zasady przekazywania Prezesowi UOKiK przez ministra właściwego do spraw gospodarki sprawozdań o stosowanych terminach zapłaty.

Przyjęto, że analizy nie włącza się do akt postępowania, przez co nie stanowi ona dowodu w postępowaniu. Minister właściwy do spraw gospodarki przekazuje Prezesowi UOKiK sprawozdania podmiotów, których indywidualne dane zostały podane do publicznej wiadomości oraz informację o podmiotach, które nie złożyły sprawozdań w terminie, w celu wykorzystania ww. danych przez Prezesa UOKiK przy analizie prawdopodobieństwa nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych oraz w celu wytypowania podmiotów, które takiego naruszenia mogły się dopuścić.

Podstawa prawna: Art. 1 pkt 8b i c ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych; Art. 13c ust. 5 i 6 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Wprowadzono tzw. wezwania miękkie, kierowane do podmiotów niebędących podmiotami publicznymi, bez uprzedniego wszczynania postępowania.

Podmiot, do którego Prezes UOKiK skierował wystąpienie, może w terminie określonym przez Prezesa UOKiK przekazać stanowisko w sprawie, której dotyczy to wystąpienie. Termin ten nie może być krótszy niż 14 dni, licząc od dnia otrzymania przez podmiot wystąpienia Prezesa UOKiK.

Podstawa prawna: Art. 1 pkt 9 ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych; Art. 13ca ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Do postępowań w sprawie nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych wyłączono stosowanie przepisu art. 74 ustawy okik, z uwagi na fakt, że zarzuty naruszenia przepisów ustawy – w tym przypadku naruszenie zakazu nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych –  zostają sformułowane już w treści postanowienia o wszczęciu postępowania. W postanowieniu tym strona zostaje bowiem poinformowana, że zarzut odnosi się do świadczeń pieniężnych, które były wymagalne we wskazanym w postanowieniu trzymiesięcznym okresie i nie zostały spełnione przez stronę w terminie.

Wskazano, że w postępowaniu stosuje się odpowiednio przepisy art. 51-61, art. 69, art. 71-73, art. 77, art. 78 i art. 80 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów.

Podstawa prawna: Art. 1 pkt 10 ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych; Art. 13h ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Wprowadzono rozstrzygnięcia o umorzeniu postępowania w drodze decyzji, gdy Prezes UOKiK nie stwierdzi nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych przez stronę postępowania.

Podstawa prawna: Art.1 pkt 11 ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych; Art. 13u ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

• Wprowadzenie nowego wzoru obliczania kary (w art. 13v ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych).

Wysokość administracyjnej kary pieniężnej, o której mowa w ust. 1, nie może być większa niż obliczona według następującego wzoru:

WK = (WŚ1 x 1%) + (WŚ2 x 2%) + (WŚ3 ^x 4%) + (WŚ4 ^x 12%) + (WŚ5 ^x 24%)

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

WK – maksymalną wysokość administracyjnej kary pieniężnej,

WŚ1, 2, 3, 4 i 5 – sumę wartości wymagalnych świadczeń pieniężnych niespełnionych oraz spełnionych po terminie lub ich równowartości – w przypadku, gdy zostały wyrażone w walucie obcej, w stosunku do których okres, który upłynął od dnia wymagalności niespełnionego lub spełnionego po terminie świadczenia pieniężnego do ostatniego dnia okresu objętego postępowaniem albo do dnia jego spełnienia, jeżeli świadczenie pieniężne zostało spełnione w okresie objętym postępowaniem, nie przekracza 30 dni (dla WŚ1), wynosi od 31 do 60 dni (dla WŚ2),wynosi od 61 do 120 dni (dla WŚ3), wynosi od 121 do 365 dni (dla WŚ4), przekracza 365 dni (dla WŚ5).

• Wyeliminowanie przesłanek odstąpienia od wymierzenia kary, wskazanych w art. 13v ust. 6 i 8 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz wprowadzenie modyfikacji procedury obniżania kary o 20%, zgodnie z aktualnym brzmieniem przepisu:

Prezes Urzędu obniża wysokość administracyjnej kary pieniężnej o 20% – w przypadku, gdy strona postępowania w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji uiści w całości tę karę oraz zrzeknie się wobec Prezesa Urzędu prawa do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy.

• Wprowadzenie możliwości miarkowania kary przez Prezesa UOKiK

Przy ustalaniu wysokości administracyjnej kary pieniężnej Prezes Urzędu bierze pod uwagę:

• wagę naruszenia,
• okoliczności naruszenia wykazane przez stronę postępowania,
• działania podjęte przez stronę postępowania z własnej inicjatywy w celu zaprzestania naruszenia,
• współpracę strony postępowania z Prezesem Urzędu w toku postępowania, w szczególności przyczynienie się do szybkiego i sprawnego przeprowadzenia postępowania,
• spełnienie przez stronę postępowania wszystkich niespełnionych w terminie świadczeń pieniężnych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych, nie później niż w terminie 60 dni od dnia doręczenia stronie postanowienia o wszczęciu postępowania.

Podstawa prawna: Art. 1 pkt 12 ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych; Art. 13v ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Odpowiednie stosowanie art. 13r ustawy do postępowania prowadzonego przez Prezesa UOKiK w ramach ponownego rozpatrzenia sprawy w przypadku złożenia przez stronę postępowania wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, w efekcie którego postępowanie powinno być zakończone nie później niż w terminie 5 miesięcy od dnia jego wszczęcia.

Podstawa prawna: Art. 1 pkt 12f ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom; Art. 13v ust. 9 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Gdy strona postępowania w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji uiści w całości tę karę oraz zrzeknie się wobec Prezesa Urzędu prawa do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, Prezes Urzędu obniża wysokość administracyjnej kary pieniężnej o 20%. Wówczas Prezes Urzędu wydaje decyzję o zwrocie nadpłaconej administracyjnej kary pieniężnej.

Podstawa prawna: Art. 1 pkt 12c ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych; Art. 13v ust. 3 i 4 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Umieszczenie wykazu poddanych analizie w toku postępowania świadczeń pieniężnych wraz z danymi pozwalającymi na identyfikację danego świadczenia w załączniku do decyzji w sprawach, o których mowa w art. 13u i art.13v ust.1, 7 i 11, tj. w sprawach, gdy:

• Prezes Urzędu umarza postępowanie, stwierdzając brak nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych przez stronę postępowania,
• stwierdza się nadmierne opóźnianie się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych przez stronę postępowania i Prezes Urzędu może nałożyć na stronę administracyjną karę pieniężną,
• Prezes Urzędu odstępuje od wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej na skutek działania siły wyższej,
• na wniosek strony postępowania wznawia się postępowanie, jeżeli na skutek prawomocnego orzeczenia sądu powszechnego, ugody zawartej przed tym sądem albo zatwierdzonej przez ten sąd, wyroku sądu arbitrażowego (polubownego) albo ugody przed nim zawartej po uznaniu, albo stwierdzeniu wykonalności tego wyroku, albo tej ugody przez sąd powszechny, wartość niespełnionego lub spełnionego po terminie świadczenia pieniężnego okazała się niższa niż przyjęta zgodnie z ust. 2 i 2a do obliczenia maksymalnej wysokości administracyjnej kary pieniężnej, o której mowa w ust. 1 i wówczas Prezes Urzędu obniża wysokość nałożonej kary proporcjonalnie o udział obniżonej wartości świadczenia pieniężnego w maksymalnej wysokości kary oraz wydaje decyzję w przedmiocie zwrotu nadpłaconej kary.

Załącznik może zawierać wykaz poddanych analizie przez Prezesa Urzędu długów i umów, do których nie stosuje się przepisów ustawy.

W tym miejscu zachodzi wyjątek w zakresie zastosowania przepisów znowelizowanej ustawy w postępowaniach toczących się na gruncie przepisów dotychczasowych na podstawie art. 3 ust. 7 i 8 ustawy zmieniającej. W art. 3 ust. 7 wskazano bowiem, że do postanowień i decyzji wydanych w sprawach, o których mowa w art. 13u i art. 13v ust. 1,6-8 i 11 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu dotychczasowym, wydawanych w ramach postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się art. 13va ustawy zmienianej w art 1.

Z kolei, w ust. 8 ww. regulacji wskazano, że w przypadku decyzji, o których mowa w art. 13v ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1, wydawanych w ramach postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy załącznik, o którym mowa w art. 13va ustawy zmienianej w art. 1, zawiera również wykaz jednostkowych kar, o których mowa w art. 13v ust. 2 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu dotychczasowym.

Powyższe oznacza, że wykaz świadczeń pieniężnych poddanych analizie w toku postępowania może zostać zawarty w załączniku do decyzji także w odniesieniu do postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej.

Podstawa prawna: Art. 1 pkt 13 ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych; Art. 13va ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych; Art. 3 ust. 7 i 8 ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych

Prezes Urzędu może odroczyć uiszczenie nałożonej kary pieniężnej lub rozłożyć ją na raty z uwagi na ważny interes wnioskodawcy, na wniosek podmiotu, na który została nałożona administracyjna kara pieniężna. Przy czym odpowiednie zastosowanie znajdują przepisy art. 113 ust. 1a-7 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów.

Podstawa prawna: Art. 1 pkt 14 ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych; Art. 13xa ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Oświadczenie o:

• posiadaniu statusu dużego przedsiębiorcy – składa się najpóźniej w momencie zawarcia pierwszej transakcji handlowej między stronami,
• uzyskaniu statusu dużego przedsiębiorcy – składa się najpóźniej w momencie zawarcia pierwszej transakcji handlowej między stronami po uzyskaniu tego statusu,
• utracie statusu dużego przedsiębiorcy – składa się najpóźniej w momencie zawarcia pierwszej transakcji handlowej między stronami po utracie tego statusu, jednokrotnie, w formie, w jakiej jest zawierana ta transakcja handlowa.

Podstawa prawna: Art. 1 pkt 3 ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych; Art. 4c ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Bezskuteczność zastrzeżenia umownego wyłączającego lub ograniczającego prawo wierzyciela do przelewu wierzytelności w przeterminowanych transakcjach handlowych, jak i innych postanowień umownych o tym samym celu, jeżeli zapłata nie nastąpiła w terminie określonym w umowie, a jeżeli tego terminu w umowie nie określono – od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego, w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest duży przedsiębiorca, a wierzycielem jest mikroprzedsiębiorca, mały przedsiębiorca albo średni przedsiębiorca, z wyłączeniem transakcji handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny.

Podstawa prawna: Art. 1 pkt 4 ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych; Art. 9a ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Wyłączenie przepisów ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych w stosunku do długów objętych postępowaniami prowadzonymi na podstawie ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe oraz ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne odpowiednio od dnia ogłoszenia upadłości albo od dnia otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego.

Podstawa prawna: Art. 1 pkt 1 ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych; Art. 3 pkt 1 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych